در هر سازمان، هر فردی وظایف مهمی را برعهده دارد. مدیریت این افراد و همچنین بهبود وضعیت و عملکرد آنها باید از سوی یک فرد متخصص به نام مدیر منابع انسانی انجام شود. مدیریت منابع انسانی فرآیندی است که از سوی افراد واجد شرایط برای بهبود عملکرد منابع انسانی و افراد مختلف انجام خواهد شد. به طور کلی، آنقدر مدیریت کردن منابع انسانی در یک سازمان مهم است که نه تنها در سازمانهای بزرگ، بلکه باید در سازمانهای بزرگ نیز این امکان جدی گرفته شود.
مدیریت منابع انسانی چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم در مورد اهداف و اهمیت مدیریت سرمایه و منابع انسانی صحبت کنیم، باید در مورد چیستی و فلسفه آن حرف بزنیم. مدیریت منابع انسانی یا Human Resource Management، روشی برای استخدام و استقرار و مدیریت کارمندان در یک سازمان است. در بخش مرتبط با منابع انسانی یک شرکت و سازمان، باید اقدامات مختلفی برای ایجاد، اعمال و نظارت بر سیاستهای حاکم بر کارگران و افراد مرتبط با سازمان وجود داشته باشد. از این رو به تمامی اقداماتی که برای کنترل و مدیریت کارکنان و کارگران یک شرکت انجام میشوند، مدیریت منابع انسانی گفته میشود.
اهمیت مدیریت منابع انسانی
اهمیت نیروی انسانی در سازمان به قدری است که از این نوع نیروها به عنوان یک سرمایه و ارزش یاد میشود. مدیریت منابع انسانی، تمریناتی برای مدیریت افراد مختلف در محل کار برای دسترسی به سازمانها و تقویت فرهنگ سازمانی است. در صورتی که این کار به صورت موثر انجام شود، مدیران منابع انسانی میتوانند متخصصانی را در مجموعه جذب و استخدام کنند که مهارتهای لازم را برای پیشبرد اهداف شرکت داشته باشند. از این رو با توسعه آموزش کارمندان در بخش منابع انسانی، میتوان اطمینان حاصل کرد که منابع به درستی کار خود را انجام میدهند.
شرکتهای فعال در کسب و کارهای مختلف برای اینکه بتوانند از سرمایه انتخابی خود یعنی کارمندان کمک بگیرند، باید حتما برای ارتقاء سلامت کسب و کار خودشان از منابع انسانی استفاده کنند. این کار میتواند پاداش و مزایای زیادی را به همراه داشته باشد و باعث موفقیت بیشتر سازمان و کسب و کار شود.
اهداف مدیریت منابع انسانی در شرکت ها
همانطور که ارتباط سازمانی در شرکتها و کسب و کارهای مختلف میتواند تاثیر مثبتی روی سلامت کارمندان و کسب و کارها داشته باشد، مدیریت منابع انسانی نیز در بهبود وضعیت بازار کار و بهبود رقابت موثر باشد. به طور کلی، مدیریت سرمایه انسانی در شرکتهای مختلف چند هدف زیر را دنبال میکند:
-
اهداف اجتماعی
اولین هدف برای مدیریت سرمایه انسانی، اهداف اجتماعی است. اهداف اجتماعی برای پاسخگویی به نیازهای اخلاقی و اجتماعی و چالشهای شرکت و کارکنان انجام میشود. در واقع برای اینکه فرصت برابر و مناسبی در میان کارکنان ایجاد شود، اهداف اجتماعی در نظر گرفته میشوند.
-
اهداف سازمانی
اهداف دیگری که در مورد مدیریت منابع انسانی وجود دارند و بسیار هم مهم هستند، اهداف سازمانیاند. این اهداف با تکنیکهای مختلفی دنبال میشوند که از جمله آنها میتوان به ارائه آموزش و استخدام تعداد مناسبی از کارمندان برای انجام کارهای مشخص اشاره کرد. اهداف سازمانی در مدیریت سرمایه انسانی برای حفظ کارکنان و انگیزه و اهداف آنها در نظر گرفته میشوند.
-
اهداف عملکردی
یکی از وظایف و اهداف مهم در بخش مدیریت سرمایه انسانی، در نظر گرفتن عملکرد مناسب هر یک از منابع انسانی در کل سازمان است. اینکه مطمئن باشیم منابع انسانی از تمامی پتانسیلهای خود استفاده میکنند، مهمترین هدف است. به همین خاطر، با توجه به اهداف عملکردی راهنماییهایی برای بهبود عملکرد هر یک از سرمایههای انسانی ارائه میشوند.
-
اهداف مرتبط با شخصی
مدیریت منابع انسانی نباید به هر کارمند و فرد به یک چشم نگاه کند. اگرچه یکی از اهداف این بخش، عدم تبعیض میان کارکنان است؛ اما به هر حال شرایط زندگی هر یک از کارکنان در یک شرکت نیز با هم متفاوت است. از این رو لازم است که بر اساس شرایط هر فرد، فرصتهای خاصی نیز به فرد اختصاص داده شوند. به طور مثال فرصت ادامه تحصیل، ارتقاء شغلی و … از جمله مهمترین اقداماتی هستند که باید از سوی مدیر منابع انسانی با توجه به شرایط هر فرد در نظر گرفته شوند.
وظایف مدیر منابع انسانی
اگرچه اهمیت مدیریت منابع انسانی باعث شده تا نیاز به استفاده از این بخش در سازمانها و شرکتها زیاد باشد، اما این موضوع بیشتر در کسب و کارها و شرکتهای بزرگ دیده میشود. کسب و کارهای کوچک و خرد کمتر از بخش مدیریت سرمایه انسانی استفاده میکنند و اهمیتی برای این موضوع قائل نمیشوند. این در حالی است که یک مجموعه با داشتن بیش از نفر سرمایه انسانی، به راحتی یک سازمان شناخته میشود. بنابراین توجه به وظایف و مسئولیتهای مدیر منابع انسانی اهمیت بسیار زیادی دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
- برنامه ریزی: یکی از اقدامات مهمی که باید از سوی مدیر منابع انسانی انجام شود، برنامه ریزی است. برنامه ریزی باید با توجه به اهداف سازمان برای تقاضای منابع انسانی جدید و یا عرضه این منابع به بخشهای مختلف صورت بگیرد.
- سازماندهی: امور مربوط به سرمایه انسانی با کمک مدیر منابع انسانی برنامه ریزی و سازماندهی خواهند شد. تقسیم وظایف، شفاف سازی جایگاههای شغلی، تعیین وظایف مربوط به هر یک از کارکنان و آماده سازی بسترهای مناسب برای ورود افراد جدید از جمله وظایف مدیر سرمایه انسانی است.
- جذب نیروهای انسانی: در صورتی که میزان عرضه و تقاضای نیرو در سازمان با هم تناسب نداشته باشد، باید اقدام به جذب نیروهای انسانی کرد. جذب نیروهای انسانی و فرآیند مربوط به آن از سوی مدیر امور منابع انسانی انجام میشود.
- مراقبت از فرهنگ سازمانی: فرهنگ سازمانی میتواند تاثیر زیادی روی حفظ ارزشها و هنجارهای خاص خود داشته باشد. برای اینکه سازمانها به اهداف خود برسند، نیاز به مراقبت از فرهنگ سازمانی است که از سوی مدیر منابع انسانی انجام میشود.
سخن پایانی
اهمیت مدیریت منابع انسانی به قدری است که در حال حاضر این کار از سوی تیمهای متخصص و باتجربه در این حوزه انجام میشود. برای مدیریت سرمایه انسانی، ایجاد انگیزه و شور و شوق در کارکنان مهم است که برای این کار میتوان از هدیه سازمانی کمک گرفت. هدایایی که ضمن ایجاد همدلی و شور و شوق در کارکنان، باعث بهبود روابط و ارتباطات سازمانی میشوند.